پر کردن دندان یا Dental restoration از روش های متدوال درمان دندانپزشکی است که به جهت جلوگیری از پیشروی پوسیدگی موجود در دندان و احیای دندان‌های پوسیده، آسیب دیده یا فرسوده کمک می‌کند.. ترمیم دندان یا پر کردن یکی از بهترین خدمات دندانپزشکی است که همزمان به بازیابی عملکرد و اصلاح ظاهر دندان می‌پردازد.
پوسیدگی می تواند براثر نوع رژیم غذایی، عدم رعایت بهداشت، موارد موروثی، شیر دادن شبانگاهی در نوزادان یا حتی عوامل نظیری دندان قروچه بوجود آید. پوسیدگی که بدون درمان رها می شود می تواند به عصب دندان پیشرفت کند و باعث درد و/یا عفونت شود.
دندانپزشک شما قبل از اینکه حفره ایجاد شده بر اثر پوسیدگی دندان را پر کند، محل پوسیدگی را تمیز و ضدعفونی می‌کند، سپس بافت پوسیده دندان را جدا کرده و با مواد پرکننده حفره دندان را پر می‌کند. ماده پرکننده بر اساس صلاحدید دندانپزشک می‌تواند از جنس‌های مختلفی باشد که در ادامه انواع آن را معرفی می‌کنیم و به بررسی مزایا و معایب آن را می‌پردازیم. در انتها نیز به برخی از سوالات پر تکرار شما عزیزان پاسخ می‌دهیم.
انواع مواد برای پر کردن دندان
مواد مختلفی برای پر کردن یا ترمیم دندان وجود دارد که دندانپزشک با توجه به محل پوسیدگی و اندازه حفره ناشی از پوسیدگی، محل دندان پوسیده و سایر عواملی که در علم دندانپزشکی وجود دارد آن را انتخاب می‌کند.
علاوه بر توجهات علمی پر کردن دندان با ماده همرنگ دندان یا غیر غیرهمرنگ آن نیز یکی از مسائل زیباشناختی صورت است که در این خصوص دخیل است. برخی از مواد مورد استفاده در پر کردن دندان همرنگ دندان هستند و عموما برای پرکردن دندان‌هایی استفاده می‌شوند که هنگام صحبت کردن و خندیدن مشخص می‌شوند. مواد همرنگ دندان عبارت‌اند از:
- کامپوزیت
- سرامیک
- گلاس آینومر.
ماده سفید رنگ کامپوزیت ( Composite fillings):
ماده پر کننده کامپوزیت ترکیبی از گلس و کوارتز و سلیس بر پایه رزین است. این ماده نسبت به سایر پر کننده‌های همرنگ دندان مقاوم‌تر است و قیمت آن نسبت به آمالگام کمی بیشتر است.
از آنجایی که کامپوزیت همرنگ دندان ساخته میشود برای دندان‌هایی قدامی که در خنده شما نمایان تر است تاثیر بسیار زیادی دارد.
از جمله مزایای کامپوزیت می توان به عوامل زیر اشاره کرد:
- زیبایی شناسی: کامپوزیت یک ماده همرنگ با دندان است و پر کردن دندان با کامپوزیت می‌تواند ظاهر خوب و یکدستی در دندان ایجاد کند. این ماده برای پر کردن دندان‌هایی که در جلو قرار دارند و در معرض دید هستند بسیار مناسب است.
- اتصال به ساختار دندان: این ماده پر کننده کامپوزیتی به ساختار دندان متصل می‌شوند و جزئی از ساختار اصلی دندان می‌شوند.
- تطبیق پذیری: کامپوزیت علاوه بر اینکه به عنوان ماده پرکننده حفره‌های ناشی از پوسیدگی استفاده میشود، می‌تواند برای ترمیم دندان‌های شکسته یا فرسوده هم استفاده شود.
- حفظ ساختار اصلی دندان: کامپوزیت ها برخلاف ماده آمالگام نیازی به تخریب و تخلیه ساختار سالم دندان ندارد و همان فضای حفره ناشی از پوسیدگی برای جایگذاری کامپوزیت کافی است. البته در این موارد تخصص دندانپزشک در حفظ ساختار آناتومی دندانی تاثیرگذار است.
ماده غیر همرنگ سیاه ( آمالگام ) Amalgam :
ماده سیاه رنگ برای پر کردن دندان یا همان آمالگام ماده ایست حاوی جیوه که با فلزات دیگر مانند نقره، مس، قلع و روی مخلوط شده و یک آلیاژ پایدار مقاوم را تشکیل داده است. جاب است بدانید که آمالگام بیش از 150 سال است که در علم دندانپزشکی مورد استفاده قرار می گیرد.
ایمنی آمالگام دندانی هر چند سال یکبار توسط کمیته علمی خطرات بهداشتی نوظهور و تازه شناسایی شده (SCENIHR) به نمایندگی از کمیسیون اروپا (EC) بررسی می شود. SCENIHR نتیجه می گیرد که بر اساس شواهد علمی کنونی، نه آمالگام دندانی و نه مواد جایگزین برای سلامت عموم مردم مضر نیستند.
طبق مقررات اتحادیه اروپا، از نظر زیست محیطی در مورد استفاده و دفع جیوه، از 1 ژوئیه 2018، آمالگام دندانی برای برخی از بیماران خاص و زنان باردار یا شیرده مورد استفاده قرار نمی گیرد مگر شرایط ویژه و بر اساس صلاحدید دکتر دندانپزشک شما.
فرآیند و مراحل پر کردن دندان
پر کردن دندان از آن دسته خدمات دندانپزشکی است که کمتر کسی با آن آشنا نیست. حتی احتمالا خیلی از شما یکی دو تا دندان پرشده در دهان خود دارید. اما اگر کنجکاوید که بدانید پرکردن دندان دقیقا چطور انجام میشود
- دندانپزشک ابتدا با استفاده از بی حسی موضعی محیط اطراف دندان را بی حس می کند.
- در مرحله بعد، دندانپزشک با استفاده از تجهیزات دندانپزشکی اقدام به برداشتن ناحیه دچار پوسیدگی شده می‌کند.
- هنگامی که پوسیدگی از بین رفت، حفره دندان را از باکتری‌ها و مواد زائد ضدعفونی می‌کند تا فضا را برای پر کردن دندان آماده کند.
- اگر پوسیدگی نزدیک ریشه دندان باشد، دندانپزشک ممکن است ابتدا یک لاینر ساخته شده از گلاس آینومر، رزین کامپوزیت یا مواد دیگر را برای محافظت از عصب در حفره قرار دهد.
- پس از پر کردن دندان، آن را پولیش و تکمیل می‌کند و با تست جویدن دندان مناسب بودن میزان ترمیم شدگی را در دندان شما آزمایش می کند.
عوارض احتمالی پر کردن دندان
طبیعیست که هر درمانی تا مدتی عوارض احتمالی نیز داشته باشد. حساسیت دندان پس از قرار دادن پر کردن معمولاً در عرض چند هفته برطرف می شود. هم چنین احتمال دارد پوسیدگی بسیار عمیق و نزدیک به عصب باشد، در این موارد دندانپزشکان برای پرهیز از عصب کشی فرصت دوباره ای به دندان می دهند اما چنانچه درد دندان بیش از چند هفته ادامه پیدا کند ممکن است نشان دهد که دندان دیگر سالم نیست و شاید نیاز به درمان بیشتری داشته باشد. از بین رفتی پرکردگی های دندان. بیشتر پرکننده ها باید در زمان هایی تعویض شوند.
معاینات منظم به دندانپزشک کمک می کند تا پرکردگی های فاسد شده را شناسایی کند.
بهترین ماده برای پر کردن دندان چیست؟
نمی‌توان به طور قطعی گفت کدام پرکننده دندان بهترین است. بهترین ماده برای پر کردن دندان شما باید با توجه به موارد زیر تعیین شود:
- میزان ترمیم و بزرگی حفره دندانی که قرار است پر شود: اگر حفره دندان شما بزرگ است نمیشود از آمالگام استفاده کرد. بهتر است از کامپوزیت یا گلاس آینومرها برای ترمیم و پرکردن این دندان‌ها استفاده شود.
- در معرض دید بودن دندان پوسیده یا شکسته: برای انتخاب نوع ماده پر کننده دندان، این مورد که در معرض دید است یا نه بسیار مهم است. برای ترمیم و پر کردن دندان‌های جلو که هنگام خندیدن یا صحبت کردن قابل رویت هستند از مواد پرکننده همرنگ دندان استفاده میشود تا ظاهر مطلوبی داشته باشد اما برای دندان‌های عقب، فاکتور تحمل فشار از اهمیت بیشتری برخوردار است.
- قرار گیری دندان در معرض فشار زیاد: اگر دندان پوسیده شما در معرض فشار زیادی حین جویدن یا گاز گرفتن قرار دارد باید از مواد بسیار مستحکمی برای پر کردن آن استفاده شود.
مراقبت‌های بعد از پر کردن دندان
برای اینکه دندان پر شده شما حداکثر ماندگاری را داشته باشد باید به برخی نکات توجه ویژه داشته باشید:
- اگر بعد از پر کردن دندان، اثر بیحسی همچنان پابرجاست از مصرف خوراکی های و نوشیدنی های خیلی گرم یا خیلی سرد مصرف پرهیز کنید.
- بعد از پر کردن دندان، تا چند روز از خوردن غذاهای سفت و چسبناک پرهیز کنید.
- اگر عادت به دندان قروچه‌کردن دارید، تا چند روز از محافظ دهان یا همان نایت گارد استفاده کنید. در این خصوص قبلا مطالبی را منتشر کرده ایم. می توایند به مطلب دندان قروچه مراجعه کنید.
- برای حفظ پر کردگی دندان و سلامت کلی دندان‌ها باید بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید. شما باید به طور منظم دندان‌هایتان را با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
- می‌توانید از دهانشویه آنتی باکتریال حداقل یک بار در روز استفاده کنید.
- اگر حس کردید که شکافی در پر کردگی دندان ایجاد شده فورا با دندانپزشک خود درمیان بگذارید تا وضعیت آن را بررسی کند. اگر پرکردگی دندان ترک خورده باشد ممکن است بزاق و باقی‌مانده‌های غذا بین پرکردگی نفوذ کند و منجر به پوسیدگی مجدد دندان شود.
سوالات متداول
آیا پر کردن دندان درد دارد؟
یکی از مهم‌ترین سوالاتی که بیماران در خصوص پر کردن دندان دارند احساس درد است. می‌توان گفت با توجه به نوع و عمق پوسیدگی دندان روند درمان کمی متفاوت میشود. با این وجود به دلیل استفاده از بیحسی موضعی معمولاً بیمار دردی در حین پر کردن دندان احساس نمی‌کند. بعد از اتمام درمان هم ممکن است تنها در حد حساسیت‌هایی در اطراف دندان پر شده احساس شود که تا مدتی طبیعی می باشد.
آیا روش خانگی پر کردن دندان درد وجود دارد؟
علیرغم مطالب غیرعلمی زیاد در فضای مجازی بایستی بدانید هیچ روش درمان پر کردن خانگی وجود ندارد و انجام چنین کارهایی صرفا سلامت دندان های شما را به شکل جدی به خطر می اندازد.
درمان های ترمیمی و پر کردن فرآیندی کاملا علمی می باشد و بایستی تحت نظر دندانپزشک صورت گیرد.
آیا آمالگام برای بدن مضر است؟
یکی دیگر از سوالاتی که برای کاربران به وجود می آید اطمینان از عدم مضر بودن جیوه موجود در آمالگام برای بدن است. تحقیقات نشان داده است این جیوه در آمالگام برای بدن مضر نیست.
با این وجود معمولاً در صورتی که چند دندان دچار مشکل شده باشند دندانپزشک از آمالگام استفاده نمی‌کند و با استفاده از کامپوزیت دندان‌های مجاور را پر می‌کند. البته شایان ذکر است استفاده از کامپوزیت کاملاً به نظر پزشک و شرایط دندان‌های شما بستگی دارد.
چه زمانی برای پر کردن دندان نیاز به عصب کشی است؟
یکی از مواردی که عصب کشی انجام می شود. نفوذ باکتری ها و عفونت به پالپ و ریشه دندان است. در این حالت پزشک نمی‌تواند بدون عصب کشی به ادامه کار بپردازد. چرا که عصب کشی باعث میشود عفونت کاملاً بر طرف شده و سپس اقدامات دیگر نظیر پر کردن و یا روکش انجام شود. در این خصوص می تواند به پست عصب کشی و روکش مراجعه نمایید.
نتیجه‌گیری و راهنمای مراجعه به پریسادنت
پر کردن دندان یا ترمیم دندان درمان بسیار رایج است و معمولا دردناک نیست. پرکردن دندان زمانی انجام میشود که دندان شما دچار پوسیدگی، شکستگی، ترک و غیره شده باشد. برای پرکردن دندان، دندانپزشک ابتدا دندان را بی‌حس می‌کند، سپس پوسیدگی بر می دارد و محل حفره ناشی از ترمیم را ضدعفونی کرده و با ماده مناسب پر می‌کند. از مواد مختلفی برای کردن دندان استفاده میشود. متداول‌ترین ماده پرکننده دندان آمالگام و کامپوزیت است،
ضمنا در مواردی که پرکنندگی آمالگام و کامپوزیت کارا نباشد از پست ریختگی یا روکش ها استفاده می شود که در مطب دندانپزشکی قالب گیری می شود و در لابراتور ساخته می‌شوند. از دندانپزشک خود در مورد مزایا و معایب مواد پرکننده احتمالی دندان خود بپرسید.
دندانپزشک می‌تواند در انتخاب ماده پر کننده به شما کمک کند و همچنین بهترین راه مراقبت از پر شدن را به شما توصیه کند. با رعایت بهداشت دندان و مراقبت صحیح از دندان پر شده می‌توانید انتظار داشته باشید که پرکردگی‌هایتان سال‌ها دوام داشته باشند.
در نهایت می توان گفت به طور منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید اگر علائم پوسیدگی دندان را دارید تعلل نکنید!
درمان از طریق پر کردن دندان بسیار کم هزینه تر و کم آسیب تر از درمان های بعدی می باشد. جهت دریافت مشاوره با مرکز دندانپزشکی دکتر پریسا پوریای ولی می توانید علاوه بر سامانه چت آنلاین گفتینو با شماره های 09108084035 یا 02144084504 تماس حاصل فرمایید.
منبع مقاله علمی :
https://www.sussexcommunity.nhs.uk/patients-and-visitors/resources/patient-resources/dental-fillings
کلیه عکس ها متعلق به درمان های صورت گرفته در این مرکز می باشد و استفاده از آن در وبسایت های دیگر مجاز نمی باشد.
آدرس: 📍تهران، بلوار آیت الله کاشانی، نبش خیابان عقیل، جنب داروخانه شبانه روزی، برج البرز، طبقه ۵، واحد ۲۹
📞 شماره تماس: 09108084035
🌐 وبسایت: parisadent.com
حفظ سلامت دندان‌های شما، وظیفه ماست 😊